سرسوزن (Needle) به قسمت انتهایی سرنگ، که تیز بوده و به راحتی داخل بافت بدن نفوذ می‌کند می‌گویند. داخل این سوزن خالی می‌باشد و دارو از طریق آن به بدن تزریق می‌شود.
سوزن در اندازه‌های مختلف وجود دارد و شامل یک ساقه و یک دهانه‌است که دهانه به سرنگ وصل می‌شود. نوک سوزن به‌طور مورب بریده شده که فرو رفتن آن را آسان می‌کند. هرچه شماره سوزن بیشتر شود از قطر سوزن کم می‌شود مثلاً سوزن شماره ۲۳ نازکتر از سوزن شماره ۲۰ است. در حال حاضر امکان تولید سرسوزن تا گیج ۳۴ نیز وجود دارد.
مراحل تولید
- مرحله تزریق و ساخت اجزا پلاستیک
- مرحله تولید کانولا (برش تیوب، برس، سنگ زنی، شست‌وشو و پلیسهبرداری) از گیج ۱۴ تا ۳۲ براساس استاندارد ملی ۳۹۷۹
- مونتاژ (قرارگیری هاب (دهانه) بر روی فیکسچر، کانولا گذاری، چسب زنی، خشک کردن چسب، تست انسداد و تیزی، سیلیکون زنی، کاورگذاری).
- چنان‌چه هدف تولید سرسوزن استریلشده باشد، علاوه بر مراحل فوق، عملیات بسته‌بندی و کارتونینگ انجام و عملیات استریل توسط گاز اتیلن اکساید انجام می‌شود.
در طول فرآیند تولید، انواع تست‌ها و ارزیابی‌های کمی و کیفی در بخش‌های مختلف تولید توسط واحد کنترل کیفیت با توجه به استانداردهای ملی و بین المللی موجود یا سفارش و نیاز مشتری بر روی محصول تولیدی انجام می‌شود. آزمایش‌های اصلی و عمده کنترل کیفیشامل بررسی پاکیزگی محصول تولید، عاری از آلودگی بودن، تست تیزی نوک و Sharpness، استحکام و سختی کانولا، مقاومت چسب (اتصال کانولا به هاب)، مقاومت به خوردگی و اسیدیته و قلیائیت، استحکام کاور به هاب، باز بودن مجرای کانولا و تزریق می‌باشد. علاوه بر تست‌های ذکر شده، تست استحکام سیل و بررسی بیولوژیکی و زیست سازگاری و تست غیر تب‌زا و حساسیت نیز بر روی محصول استریل شده انجام می‌شود.
اندازه سرسوزن
قطر سرسوزن با واحدی به نام گیج اندازه‌گیری می‌شود. هرچه گیج بالاتر باشد قطر سوزن نازکتر است. طول سوزن عمق تزریق را تعیین می‌کند که با واحدی به نام میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود. در جدول زیر رنگ دهانه و یا هاب سرسوزن‌های مختلف بر اساس گیج و مشخصات دیگر سرسوزن آورده شده است:
جدول اندازه‌های سرسوزن و نیدل و به همراه اطلاعات تکمیلی و موارد استفاده آن‌ها:
| رنگ | گیج | سایز inch | طول (mm) *قطر (mm) | قطر (mm) | طول سرسوزن (mm) | موارد استفاده |
| نارنجی | 32 | 1/7*32 | 4*0.23 | 0.23 | 4 | تزریق عمومی |
| 1/4*32 | 6*0.23 | 0.23 | 6 | پن انسولین | ||
| 1/2*32 | 13*0.23 | 0.23 | 13 | مزوتراپی | ||
| بنفش | 31 | 1/7*31 | 4*0.25 | 0.25 | 4 | مزوتراپی |
| 1/4*31 | 6*0.25 | 0.25 | 6 | مزوتراپی-پن انسولین | ||
| 31 | 8*0.25 | 0.25 | 8 | پن انسولین | ||
| 1/2*31 | 13*0.25 | 0.25 | 13 | مزوتراپی | ||
| زرد | 30 | 1/7*30 | 4*0.3 | 0.3 | 4 | مزوتراپی |
| 1/4*30 | 6*0.3 | 0.3 | 6 | مزوتراپی | ||
| 30 | 8*0.3 | 0.3 | 8 | پن انسولین | ||
| 1/2*30 | 13*0.3 | 0.3 | 13 | مزوتراپی | ||
| 1*30 | 25*0.3 | 0.3 | 25 | دندانپزشکی | ||
| 30*1 1/2 | 35*0.3 | 0.3 | 35 | دندانپزشکی | ||
| قرمز | 29 | 1/2*29 | 13*0.33 | 0.33 | 13 | مزوتراپی |
| آبی – سبز | 28 | 1/2*28 | 13*0.36 | 0.36 | 13 | تزریق عمومی |
| طوسی (خاکستری) | 27 | 1/7*27 | 4*0.4 | 0.4 | 4 | مزوتراپی |
| 1/4*27 | 6*0.4 | 0.4 | 6 | مزوتراپی | ||
| 1/2*27 | 13*0.4 | 0.4 | 13 | مزوتراپی-چشم پزشکی | ||
| 27*1 | 22*0.4 | 0.4 | 22 | چشم پزشکی | ||
| 27*1 | 25*0.4 | 0.4 | 25 | دندانپزشکی-چشم پزشکی | ||
| 27*1 1/2 | 35*0.4 | 0.4 | 35 | دندانپزشکی | ||
| قهوه ای | 26 | 1/2*26 | 13*0.45 | 0.45 | 13 | تزریق عمومی |
| نارنجی | 25 | 1/2*25 | 13*0.5 | 0.5 | 13 | تزریق عمومی |
| 1*25 | 25*0.5 | 0.5 | 25 | تزریق عمومی | ||
| 25*1 1/4 | 32*0.5 | 0.5 | 32 | چشم پزشکی | ||
| 25*1 1/2 | 38*0.5 | 0.5 | 38 | چشم پزشکی | ||
| آبی تیره | 23 | 1*23 | 22*0.6 | 0.6 | 22 | چشم پزشکی |
| 1*23 | 25*0.6 | 0.6 | 25 | تزریق عمومی | ||
| 1/4 1*23 | 32*0.6 | 0.6 | 32 | تزریق عمومی | ||
| 23*1 1/2 | 38*0.6 | 0.6 | 38 | چشم پزشکی | ||
| مشکی | 22 | 1*22 | 22*0.7 | 0.7 | 22 | چشم پزشکی |
| 1/4 1*22 | 32*0.7 | 0.7 | 32 | چشم پزشکی | ||
| سبز تیره | 21 | 1*21 | 22*0.8 | 0.8 | 22 | چشم پزشکی |
| 21*1 1/2 | 38*0.8 | 0.8 | 38 | تزریق عمومی | ||
| زرد | 20 | 1*20 | 25*0.9 | 0.9 | 25 | تزریق عمومی |
| 20*1 1/4 | 32*0.9 | 0.9 | 32 | تزریق عمومی | ||
| 20*1 1/2 | 38*0.9 | 0.9 | 38 | تزریق عمومی | ||
| کرم | 19 | 19*1 1/4 | 32*1.1 | 1.1 | 32 | تزریق عمومی |
| 19*1 1/2 | 38*1.1 | 1.1 | 38 | تزریق عمومی | ||
| صورتی | 18 | 18*1 1/4 | 32*1.2 | 1.2 | 32 | تزریق عمومی |
| 18*1 1/2 | 38*1.2 | 1.2 | 38 | تزریق عمومی | ||
| سفید | 16 | 16*1 1/4 | 32*1.6 | 1.63 | 32 | تزریق دامی |
| 16*1 1/2 | 38*1.6 | 1.63 | 38 | تزریق دامی |
توضیحات:
سوزن‌ها در بسته‌بندی جدا وجود ندارند که بتوان سوزن مورد نظر را انتخاب کرد. بعضی سوزن‌ها همراه با سرنگ استاندارد بصورت بسته‌بندی شده وجود ندارد. مثل سرنگ‌های انسولین و تویرکولین. جنس بیشتر سوزن‌ها STainless است. اگرچه بعضی از کاتترهای وریدی پلاستیکی هستند. سوزن‌ها یکبار مصرف هستند به جز آن‌هایی که ازsteel فولاد جراحی ساخته می‌شوند که به سرنگ‌های شیشه‌ای متصل می‌شوند.
هر سوزن سه قسمت دارد:
۱– HUb یا دهانه سر سوزن: انتهای بزرگتر سر سوزن و قسمتی که به سرنگ متصل می‌شود و بر اساس رنگ آن‌ها معرف سایزبندی می‌باشد.
۲– shaft یا تنه سر سوزن: بخش فلزی سوزن می‌باشد که به هاب و یا دهانه سر سوزن متصل می‌گردد.
۳– BeVel نوک تیز سر سوزن سوزن: نوک سر سوزن می‌باشد که معمولا به طور مورب و تیز شکل می‌باشد.
پرستار ممکن است برای متصل کردن سوزن به سرنگ، Hub را دردست بگیرد تا مطمئن شود به سرنگ وصل شده است. با وجود این قسمت تنه و نوک سوزن در همه حال استریل باقی می‌ماند.
ویژگی‌های سرسوزن
- نوک تیز سوزن
- طول تنه سوزن
- شماره سوزن یا قطر
سوزن هائی که BeVel آن‌ها کوتاه است برای تزریقات وریدی مناسب هستند چون که این سوزن‌ها در مجاورت دیواره داخلی ورید با آسانی بسته نمی‌شوند. سوزن‌هایی BeVel, s بلندتری دارند تیزتر هستند که در تزریقات زیر جلدی و عضلانی برای مریض ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند.
طول سوزن‌ها از۱ اینچ تا ۵ اینچ متغیر است اگر چه بیشتر سوزن هائی که توسط پرستار کاربرد دارد سوزن‌هایی با طول ۱.۵ اینچ است. پرستار بر حسب اندازه و وزن مریض و نوع بافتی که مایع باید در آن تزریق شود نوع سوزن را انتخاب می‌کند. در بچه‌ها و افراد لاغر سوزنهای کوتاه‌تر به کار برده می‌شود.
در مراکز درمانی از سوزنهای بلند معمولا «۱ تا ۱.۵ inch» برای تزریقات عضلانی و از سوزنهای کوتاه معمولاً تا ۱ اینچ برای تزریقات زیر جلدی استفاده می‌کنند.
انتخاب نوع سوزن بر حسب قطر با شماره سوزن، بسته به غلظت مایعی دارد که قرار است تزریق شود یک سوزن با شماره ۱۸۱۶برای تزریق خون و فرآورده‌های آن مناسب است.
هرچقدر گرانروی (ویسکوزیته) مایع بالاتر باشد گیج سرسوزن انتخابی پایین‌تر است.
| جهت دانلود کاتالوگ سرسوزن کلیک کنید |
کاربرد سرسوزن‌ها براساس سایز
به طور مرسوم و بر اساس نوع تخصص از هر شماره گیج سر سوزن (Needle) به شکلهای زیر استفاده می‌شود:
- سرسوزن‌های گیج ۲۶ تا ۲۸ برای تزریق داخل پوست بیرونی
- سر سوزنهای گیج ۲۶ تا ۳۰ برای تزریق عضلانی
- سر سوزنهای گیج ۱۹ تا ۲۷ جهت تزریقات زیرپوستی
همچنین سر سوزنهای گیج ۲۶ و ۲۷ جهت هر ۳ نوع تزریق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هرچقدر گیج سرسوزن بزرگتر باشد قطر سرسوزن کوچکتر است.
در تزریق خون و فرآورده‌های آن به خاطر اینکه صدمه کمتری به گلبولهای قرمزی برسد از سوزنهای شماره ۱۶ تا ۲۰ استفاده می‌شود که باز بستگی به غلظت ماده تزریقی دارد. تزریقات زیر جلدی احتیاج به سوزن‌هایی با قطر کمتری دارند (مثلا سوزن شماره۲۵)، و برای تزریق داخل جلدی سوزن ریزتری مثل سوزن شماره ۲۷ احتیاج است.
