آنژیوکت (intravenous cannula) وسیله‌ای است که از دو قطعه اصلی شامل سوزن و تیوب خارجی تشکیل شده و جهت تزریق‌های مکرر و طولانی سرم در داخل رگ (ورید) و به عبارتی برای تزریق‌هایی که بدون دخالت سوزن صورت می‌گیرد، از آن استفاده می‌شود. از کاربردهای آنژیوکت می‌توان به امکان خون گیری راحت و سریع از بیماران که به اصطلاح بد رگ هستند، استفاده برای بی‌حسی نخاعی، بی‌حسی اپیدورال که روشی برای تسکین درد است نیز اشاره نمود.
مشخصات فنی
- استریل، یک بار مصرف
- محل تزریق مجهز به شیر یک طرفه از جنس سیلیکون
- سوزن از جنس فولاد
- پروتکتور سوزن از جنس پلی اتیلن
- قابلیت تزریق انواع محلول به ورید بمار براساس قط آن
- محفظه بازگشت خون برای امکان رویت خون برگشتی از ورید
- کدگذاری و رنگ‌بندی بر اساس قطر سوزن و تفلون تیوب آنژیوکت
موارد استفاده از آنژیوکت
- هنگام کمبود آب در بدن و زمانیکه بیمار نمی‌تواند آب بنوشد
- زمان انجام تزریق خون
- زمان تزریق دارو به خون
انواع مختلف آنژیوکت
آنژیوکت دارای سایزها و اندازه‌های متنوعی است که بر اساس اندازه رنگ‌بندی میگردد. در مورد کلاهک آنژیوکت، همه آن‌ها رنگی و معرف نوع سر سوزن آن میباشند: نارنجی (سایز ۱۴)، طوسی (سایز ۱۶)، سفید (سایز ۱۷)، سبز (سایز ۱۸)، صورتی (سایز ۲۰)، آبی (سایز ۲۲)، زرد (سایز ۲۴)، و بنفش (سایز ۲۶) در جدول زیر سعی شده مشخصات دقیقتر هر مدل آنژیوکت تشریح گردد.
| رنگ | نارنجی | خاکستری | سبز | صورتی | آبی | زرد |
| سایز | ۱۴ | ۱۶ | ۱۸ | ۲۰ | ۲۲ | ۲۴ |
| قطر خارجی (mm) | 2.2 | 1.7 | 1.3 | ۱٬۱ | ۰٬۹ | ۰٬۷ |
| قطر داخلی (mm) | 1.7 | 1.3 | 1 | ۰٬۸ | ۰٬۶ | ۰٬۴ |
| جریان (ml/min) | 343 | ۱۹۶ | ۱۰۳/۹۶ | ۶۱ | ۳۶ | ۱۳ |
| جریان (l/h) | 20.58 | 11.76 | ۶.۱۸/۵.۷۶ | ۳٬۶۶ | ۲٬۱۶ | ۰٬۷۸ |
| طول (mm) | 50 | ۵۰ | ۳۳/۴۵ | ۳۳ | ۲۵ | ۱۹ |
| موارد استفاده | افراد بزرگسال- تزریق مقدار زیادی از مایعات یا کلوئیدها | بزرگسال- تزریق مقدار زیادی از مایعات یا کلوئیدها | افراد بزرگسال- تزریق مقدار زیادی از مایعات یا کلوئیدها | افراد بالغ، نوجوان و بزرگسال -تزریق وریدی، تزریق خون، تزریق دارو | کودکان بالغ، نوجوان، افراد سالخورده- تزریق وریدی با سرعت جریان متوسط | نوزاد و افراد بالغ – جراحی و تروما در بین کودکان |
اجزای مختلف آنژیوکت
سوزن (Needle): از جنس فولاد ضد زنگ، قطر داخلی و خارجی بر اساس استاندارد ۹۶۲۶ ISO با تیزی مناسب برای تزریق آرام و با حداقل درد
درپوش تزریق (Cap for Injection): از جنس پلی اتیلن، رنگ‌بندی مطابق با استاندارد ۱۰۵۵۵ ISO
محافظ سوزن (Needle Protector): از جنس پلی اتیلن با رنگ طبیعی
باله‌های آنژیوکت: از جنس پلی پیروپیلن شفاف
نگهدارنده سوزن (Needle Holder): از جنس ABS
مجرای اصلی: از جنس تفلون تیوب (FEP)
طریقه صحیح مصرف آنژیوکت
محل تزریق و رگ مورد نظر را انتخاب کرده و گارو را بسته، محل را با پنبه آغشته به الکل، تمیز کرده و آنژیوکت را از بسته خارج کنید. محافظ سرسوزن را از روی آن برداشته و نوک سوزن و تفلون همراه آن را وارد پوست و رگ بیمار نمائید. به محض مشاهده خون در انتهای آنژیوکت، اندکی سوزن را از داخل تفلون بیرون کشیده و تفلون را تا نزدیک به محل اتصال قسمت پروانه‌ای وارد رگ کنید. قسمت پروانه‌ای را باز کرده و با چسب به پوست ثابت کنید سپس سوزن را خارج کرده و رابط ست سرم یا ست خون را به آنژیوکت وصل کنید. قبل از اتصال ست به آنژیوکت باید هوا گیری انجام شود تا هوای محتوی داخل ست خارج شود. در صورت نیاز به تزریق دارو می‌توانید با باز کردن دریچه رنگی روی آنژیوکت دارو را تزریق کنید.
بسته‌بندی و نحوه استریل
بسته‌بندی آنژیوکت در کارتن‌های ۱۰۰۰ عددی میباشد که حاوی ۱۰ جعبه ۱۰۰ عددی بوده و با گاز اتیلن اکساید استریل می‌شود.
ویژگی‌های آنژیوکت
- تأمین مایعات بیمار در زمانی که وی قادر به دریافت مایعات کافی از راه دهان نباشد.
- رساندن گلوکز کافی به منظور تأمین سوخت لازم برای متابولیسم
- برقراری یک رگ باز به منظور تجویز سریع داروهای مورد نیاز
- تأمین املاح مورد نیاز بدن جهت برقراری تعادل الکترولیتی
- تأمین ویتامین‌های محلول در آب و دارو