تاثیر مدیتیشن بر روی سیستم دفاعی بدن
امروزه تمام علم بشر برای این گرد هم آمده‌اند تا انسان‌ها بتوانند سالم‌تر و بهتر زندگی کنند. انواع داروها و واکسن‌ها و قرص‌های مختلف تولید شده است تا سیستم ایمنی بدن انسان تقویت یافته و در برابر انواع آلودگی، بیماری و عفونت مقاومت یابد. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید مدیتیشن می‌تواند بر روی سیستم ایمنی بدن انسان تاثیر بگذارد و ایمنی بدن را بالا ببرد. ما در این مطلب قصد داریم تا به صورت کامل در خصوص مدیتیشن و تاثیرات آن بر روی سیستم دفاعی بدن صحبت کنیم.
آشنایی با مدیتیشن
شاید شما هم مانند بسیاری از افراد با نام مدیتیشن آشنایی داشته باشید. شاید هم به صورت کامل این ورزش ذهنی را بشناسید. اما برای اینکه بتوان تاثیر آن را بر روی سیستم دفاعی مشاهده کرد، باید به یک تعریف واحد از این کلمه برسیم. مدیتیشن را می‌توان مجموعه‌ای از مراقبه‌ها دانست که هدف آن تشویق به افزایش سطح آگاهی و توجه متمرکز است. همچنین مدیتیشن را می‌توان به عنوان یک تکنیک تغییر هوشیاری دانست که دارای مزایای بسیار زیاد روانشناختی و بهزیستی است.
مدیتیشن را می‌توان نوعی داروی مکمل ذهن و بدن در نظر گرفت. مراقبه حالتی از آرامش عمیق و ذهنی آرام است. اگر استرس پیدا می‌کنید، اگر دچار اضطراب، تنش و نگرانی هستید، پیشنهاد می‌کنیم که مدیتیشن را امتحان کنید. بعد از انجام این کار می‌توانید به یک آرامیش درونی برسید. شما باید در طول مدیتیشن تمرکز خود را جمع کرده و جریان افکار آشفته‌ای که ممکن است ذهن را شلوغ کند و یا باعث استرس شود را از بین ببرید. این فرایند به راحتی می‌تواند منجر به افزایش بهبود جسمی و عاطفی شما شود.
نکاتی که در خصوص مدیتیشن باید بدانید
به عنوان کسی که علاقه‌مند است تا از مدیتیشن و اثرات آن سر در بیاورد، بهتر است چند حقیقت در خصوص مدیتیشن را بدانید:
- مدیتیشن هزاران سال است که در فرهنگ‌های مختلف جهان در حال انجام شدن است.
- در هر آئینی مانند بودیسم، هندوئیسم، مسیحیت، یهودیت و اسلام سنتی در استفاده از شیوه‌های مراقبه و به نوعی مدیتیشن وجود دارد.
- در حالی که بعضاً تصور می‌شود که مدیتیشن برای اهداف مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیاری از افراد آن را مستقل از هرگونه اعتقادات خاص مذهبی انجام می‌دهند.
- مدیتیشن را می‌توان به عنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار داد.
- مدیتیشن انواع بسیار زیادی دارد.
انواع مختلف مدیتیشن
همانطور که اشاره شد، مدیتیشن می‌تواند شما را به یک آرامش عمیق فرو ببرد که این امر منجر می‌گردد تا سلامتی جسمانی و مهمتر، سلامت روانی شما تامین شود. در واقع می‌توان گفت مدیتیشن یک اصطلاح است برای انواع مسیرهایی که می‌تواند شما را به یک حالت آرام برساند. انواع مختلفی از روش‌های مراقبه و آرام کردن ذهن وجود دارد که همه آن‌ها یک هدف یکسان دارند: رساندن ذهن به یک آرامش درونی. اما از مهمترین روش‌های مدیتیشن و مراقبه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
مراقبه‌های هدایت شده
این روش که بعضا به آن تجسم مراقبت شده نیز گفته می‌شود، از تصاویر ذهنی از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که شما را به آرامش می‌رسانند، استفاده می‌کند. شما می‌توانید از تمامی حواستان مانند بو، صدا، منظره و… استفاده کنید.
-
مراقبه مانترا
در این نوع مراقبه شما بدون تولید صدا یا کلمه ای، بر روی یک فکر یا عبارت آرامش بخش تمرکز کرده و آن را بارها برای خودتان تکرار می‌کنید.
-
مراقبه ذهن گرایی
این نوع از مراقبه بیشتر بر هوشیار بودن یا داشتن آگاهی و پذیرش هرچه بیشتر زندگی لحظه‌ای و فعلی استوار است. در این نوع از مراقبه شما دائم در حال افزایش دادن به اگاهی خود هستید. شما بر روی هر آنچه که در طول مدیتیشن تجربه می‌کنید، مانند تنفس خود، تمرکز می‌کنید. می‌توانید افکار و احساسات خود را مشاهده کنید و اجازه دهید آن‌ها بدون قضاوت شدن عبور کنند.
-
یوگا
شما برای رسیدن به یک ذهن آرام‌تر و بدنی منعطف تر، نیازمند این هستید که یک سری تمرینات تنفسی کنترل شده انجام دهید. همچنین همانطور که در حال انجام حرکاتی هستید، نیاز دارید تا به تعادل و تمرکز برسید. شما در یوگا تلاش می‌کنید که هرچه کمتر بر روی روز شلوغ خودتان تمرکز کنید و بیشتر به لحظه توجه نمایید.
فواید انجام مدیتیشن
اما شاید شما هم متوجه شده باشید که باید در انجام مدیتیشن و روش‌های مراقبه ذهنی فواید بسیار زیادی وجود داشته باشد. در واقع همین فواید باعث شده‌اند که مدیتیشن سالیان سال عمر کند. اما آن‌ها چه هستند. همانطور که گفتیم سال هاست که جوامع مذهبی و معنوی مدیتیشن را به دلیل فواید بسیار زیادی که دارد، ستایش می‌کنند. این در حالی است که اخیرا پزشکان و محققان نیز متوجه شده‌اند که در انجام مدیتیشن و انواع مراقبه، فواید زیادی برای بدن وجود دارد.
بسیاری از بخش‌های مختلف زندگی انسان تحت تاثیر انجام مراقبه قرار می‌گیرند. برای مثال بحث مدیریت استرس، سلامت جسمی، خلاقیت، سیستم دفاعی بدن، کاهش اضطراب، مدیریت روابط، توانایی حل مسئله و از همه مهمتر، چشم اندازی کلی نسبت به زندگی. اما اگر بخواهیم که به صورت تیتروار به مهمترین مزایای انجام مدیتیشن اشاره کنیم، می‌توان موارد زیر را بر شمرد:
- مدیتیشن استرس را کاهش می‌دهد.
- تعادل جسمانی شما را بالا می‌برد.
- باعث افزایش تمرکز شما می‌گردد.
- می تواند دردهای شما را کاهش دهد.
- می تواند اضطراب شما را کنترل کرده و آن را کاهش دهد.
- قابلیت این را دارد که خلاقیت شما را بالا ببرد.
- افسردگی شما را از بین می‌برد.
- می تواند حافظه شما را تقویت کند.
- خلق و خوی شما را عوض کرده و شما را به یک فرد مهربان‌تر بدل می‌کند.
- می تواند بهره وری شما را افزایش دهد.
در کنار تمامی این فواید که برای انجام مدیتیشن بر شمردیم، آیا به نظر شما انجام مدیتیشن می‌تواند باعث بهبود عملکرد سیستم دفاعی بدن شود؟ آیا ربطی بین انجام مدیتیشن و بالا بردن بهره وری سیستم ایمنی بدن انسان وجود دارد؟ اجازه بدهید در ادامه به صورت مفصل در این خصوص صحبت کنیم.
آیا مدیتیشن بر روی سیستم دفاعی بدن تاثیر گذار است؟
برای اینکه به این سوال پاسخ دقیق داده شود، نیاز است که محققین دست به آزمایش‌های متنوعی بزنند. جالب این جاست که پیش از این، آزمایش‌های بسیار زیادی انجام شده است تا بین مدیتیشن و سیستم دغاعی و ایمنی بدن رابطه‌ای پیدا شود. ممکن است بخواهید بدانید که نتیجه این آزمایش‌ها چه شده است؟ در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
در این قسمت نتایجی که بعد از انجام مراقبه به دست آمده است را به شما نشان می‌دهیم. مراقبه باعث شده است که:
- تعداد سلول‌های CD-4 که به عنوان سلول‌های کمکی سیستم دفاعی بدن شناخته می‌شود و وظیفه ارسال سیگنال به دیگر سلول‌های بدن را به عهده دارند، افزایش پیدا کند. به کمک این سلول‌ها می‌توان عفونت‌های بدن را از بین برد.
- از سوی دیگر، نشانگرهایی که با کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن رابطه‌ای مستقیم داشتند، مرده اند.
- باعث افزایش فعالیت تلومراز شده و به پایداری کروموزوم‌ها کمک کرده است. باید بدانید که وخامت تلومراز می‌تواند منجر به بروز آلزایمر، سرطان و پیری زودرس شود.
این نتایج یکی از آزمایش‌هایی است که نشانگر وجود رابطه بین مدیتیشن و سیستم ایمنی بدن است. اما در جایی دیگر و در یک مطالعه هشت هفته‌ای، باز هم دانشمندان به رابطه بین مدیتیشن و سیستم دفاعی بدن پرداخته اند. در این تحقیقات ۵۰ مرد را که همگی دارای HIV مثبت بودند، به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به مدیتیشن فرا می‌خواندند.
بعد از گذشت چند وقت، پزشکان متوجه شدند که این گروه از مردان در مقایسه با گروه‌های دیگر که فعالیت‌های مدیتشن را انجام نداده اند، تعداد سلول‌های CD-4 بیشتری دارند. (فراموش نکنید که این سلول‌ها به سیستم دفاعی بدن کمک می‌کنند). پس به سادگی به سوال «آیا بین مدیتیشن و سیستم دفاعی بدن رابطه‌ای وجود دارد» می‌توان پاسخ داد: بله، وجود دارد. انجام مرتب و منظم مدیتیشن به سادگی می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن انسان را بهبود ببخشد و سلامت شما را حفظ کند.
مزایای انجام مدیتیشن در سلامت سیستم ایمنی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مدیتیشن می‌تواند به راحتی بر روی سلامتی و عملکرد افراد تاثیر مثبت بگذارد. از جمله می‌تواند باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن شود، فشار خون را کاهش دهد و عملکرد‌های شناختی را بیشتر کند. به صورت کلی هنگامی که شما دست به انجام مدیتیشن می‌زنید، بدون اینکه در چه حالتی هستید، بدن شما به طور طبیعی پاسخ شما را با آرامش می‌دهد. این آرامش می‌تواند سیستم دفاعی بدن شما را قادر سازد که هر آنچه برای دفاع از بدن نیاز است را انجام دهد.
از همین رو مقالات، نوشته‌ها و آزمایش‌های بسیار زیادی صورت گرفته است که صحت این ادعا را نشان می‌دهند. تمام گفته آن‌ها این است که به کمک انجام مدیتیشن و تمرین کردن حالت‌های مختلف مراقبه ذهنی، می‌توانیم زندگی زیباتر، آرام‌تر و از همه مهمتر سالم‌تر داشته باشیم.
مولفه‌های اصلی مدیتیشن
باید بدانید که برای انجام مدیتیشن، چهار مولفه اصلی شناخته شده است که در کنار هم قرار دادن این مولفه‌ها می‌تواند به رسیدن به آرامش ذهنی و سلامتی شما کمک کنند. این چهار مولفه عبارت‌اند از:
- تنظیم توجه شما
- آگاهی پیدا کردن از بدن خود
- تنظیم کردن همه احساسات
- احساسی که به خود دارید
برای اینکه یک مدیتشن اصولی و صحیح داشته باشید، باید این چهار مولفه را در کنار یکدیگر قرار دهید. درواقع به کمک این چهار مولفه است که شما می‌توانید با استرس مقابله کنید و به ذهن و بدن خود اجازه دهید که با هم تعامل دو طرفه‌ای داشته باشند. این تعامل دو طرفه علاوه بر بهبود معنوی شما، باعث بهبود و جوان‌سازی جسمی شما هم می‌شود.
مزایای سلامتی مدیتیشن
باید بدانید که تقویت سیستم دفاعی و سیستم ایمنی بدن، تنها فایده مدیتیشن نیست. در کنار اینکه سیستم دفاعی شما تقویت پیدا می‌کند و شما به آرامش می‌رسید، مدیتیشن فواید سلامتی دیگری هم دارند. از مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیتیشن باعث بهبود عملکرد قلب شما خواهد شد.
- مدیتیشن می‌تواند آنتی بادی‌های طبیعی بدن شما را افزایش دهد.
- انجام مراقبه می‌تواند باعث کاهش التهاب‌های شما شود.
- انجام مراقبه می‌تواند باعث کاهش پیری سلول‌های بدن شما شود.
در حالی که آزمایش‌ها این زمینه‌های خاص را به عنوان مزایای انجام مدیتیشن عنوان کرده اند، واقعیت این است که انجام مراقبه می‌تواند باعث تقویت ذهن و بدن شما شود شواهد زیادی وجود دارد که تمرین مدیتیشن به صورت اصولی و با نظم کافی، می‌تواند بدن شما را در برابر انواع بیماری ها، حتی اعتیاد هم تقویت کند.
مدیتیشن مفید برای تقویت سیستم ایمنی در زمان ترک اعتیاد
علاوه بر تاثیرات مثبت مدیتیشن بر روی سلامتی فرد، در صورت تمرین مداوم، مدیتیشن می‌تواند خواص درمانی بیشتری هم برای سلامت جسمانی و هم برای سلامت روانی فراهم کند. استفاده از تمرین‌های آن و قرار دادن آن در برنامه روزانه فردی که با غول اعتیاد در حال مبارزه است، باعث بهبودی کامل ذهن، جسم و روح او می‌شود.
امروزه همه می‌دانند که مصرف انواع مخدر و اعتیاد پیدا کردن به آن‌ها تا چه اندازه‌ای می‌تواند فاجعه‌آمیز باشد. از همین رو همیشه روش‌های جدید و نوینی برای مهار این مسئله به وجود آمده اند. یکی از این روش ها، انجام مدیتیشن است. فردی که در حال ترک اعتیاد است علاوه بر اینکه در یک جنگ جسمانی برای پیروزی بر مواد مخدر تلاش می‌کند، در یک جنگ روانی نیز قرار دارد. از همین رو به کمک مدیتیشن می‌تواند به راحتی در هر دو سنگر شروع به مبارزه کند.
نتیجه گیری
روش‌های مختلف مدیتیشن و مراقبه سال‌های سال است که توسط بشر انجام می‌شود. مسلما در این روش‌ها مزایای بسیار زیادی وجود داشته است که این همه سال توانسته است دوام بیاورد. با اینکه بسیاری از افراد تصور می‌کنند که انجام مدیتیشن تنها می‌تواند فرد را به یک آرامش ذهنی برساند، اما باید بدانید که مدیتیشن می‌تواند باعث سلامت جسمانی فرد و تقویت سیستم دفاعی او هم بشود. از همین رو نتایج آزمایشات هم این گفته را تصدیق می‌کنند که مدیتیشن می‌تواند باعث کاهش ابتلا فرد به بیماری‌های مختلف بشود.