3 هزار سال قبل از میلاد مصر، برای بستن زخم از مواد خاصی (خار گیاهان و سوزنهای چوبی) استفاده میکردند. به عنوان مثال هندیهای برای بستن زخم و بخیه زدن از موی اسب بهره میبرند. در قرن نوزده میلادی برای اولین بار نخهای سیلک و کت گات به دنیای جراحی راه پیدا کردند. این دو نخ قابل استریل کردن بودند و با خیال راحتتری از آنها استفاده میشد.
برخی از ویژگیهای ضروری نخهای جراحی
- قابلیت استریل
- داشتن قطر و اندازه استاندارد و یکسان
- هندل راحت در دست
- کشش یکسان در طول نخ
- عاری از مواد التهابزا
به چه نوع نخی، نخ ایدهآل گفته میشود؟
نخ ایدهآل دارای برخی ویژگیها و خصوصیات خاصی است. برخی از این ویژگیها عبارتند از:
- داشتن کمترین آسیب بافتی
- عدم ری اکشن بافتی
- هندل راحت
- گره محکم و مطمئن
- قدرت تنشن بالا
- مقاومت در عفونت
- استفاده در همه بافتها
نخهای جراحی
نخهای جراحی دارای انواع و دستهبندیهای مشخصی هستند. هریک از انواع نخهای جراحی، کارایی خاص و مشخصی دارند. به طور کلی میتوان نخهای جراحی را به سه دسته کلی زیر تقسیمبندی کرد:
- قابل جذب و غیرقابل جذب
- طبیعی و مصنوعی
- تک رشته و چند رشتهای
سایزهای نخهای جراحی
سایزبندی نخهای جراحی (از لحاظ قطر نخ) توسط کتاب راهنمای داروسازی آمریکا (United States Pharmacopeia-USP) تعیین گردیده. در این کتاب سایز نخهای جراحی از ۷ (۰/۷) تا ۱۱/۰ متغیر است و هر چه شماره نخ کمتر باشد قطر نخ بزرگتر است. (در اصل منظور از ۲/۰ عدد ۰۰ میباشد که یعنی قطر این شماره نخ از نخ شماره ۰ نیز کمتر است و از ۰ به بالا هرچه عدد بیشتر شود قطر نخ نیز بیشتر میشود.)
نخهای جراحی علاوه بر نوع، سایز مشخصی نیز دارند. برخی از آنها بسیار ظریف و برخی دیگر به نسبت ضخامت بیشتری دارند. جراحان با دانشی که دارند، پس از هر جراحی سایز مناسب را انتخاب میکنند. تصویر زیر به طور کامل بیانگر سایزهای مختلف نخهای بخیه است.
بستهبندی و جلد نخهای جراحی
شرکتهای تولید کننده نخهای جراحی برروی جلد نخها، اطلاعات کامل و کاربردی که به انتخاب جراح کمک بیشتری میکند را درج می کنند. برای سایر افراد غیرمتخصص برای آشنایی بیشتری نیز میتوانند از روی این اطلاعات، درباره نخ بخیه دادههایی را متوجه شوند. تصویر زیر، جلد نمونه ای از نخهای جراحی به همراه مشخصات و توضیحات تکمیلی آن می باشد.
روشهای جذب نخهای بخیه یا جراحی
احتمالا بارها شنیدهاید که میگویند این نخهای جراحی جذبی بوده و پس از مدت مشخصی جذب پوست میشود. اما چگونه نخهای بخیه جذب پوست میشوند؟ روشهای جذب نخ بخیه به پوست به شرح زیر است:
هیدرولیز
جذب نخهای مصنوعی توسط آب انجام شده که به فرآیند آن هیدرولیز گفته میشود.
آنزیماتیک
روش دوم جذب نخهای طبیعی توسط آنزیمهای بدن است. در این حالت نخهای جراحی توسط خود بدن جذب و از بین میروند.
انکپسولیشن: در این فرآیند بدن به دور نخهای غیر قابل جذب یک پوشش درست کرده و آنرا به عنوان یک عضو خارجی شناسایی میکنند.
انتخاب نخ
همانگونه که در بالا نیز بیان کردیم، نخهای جراحی براساس نوع، جنس و سایز به دستههای مختلفی تقسیمبندی میشوند. هریک از این نخها برای جراحی خاصی مورد استفاده قرار میگیرند زیرا آنها کاربردهای مختلفی دارند. حال بر اساس المانهای زیر می توان یک نخ مناسب را برای جراحی انتخاب نمود.
- مشخصات بافت
- مشخصات و ویژگیهای نخ
- شرایط بافت
- احتمالات شرایط بعد از بخیه
- روتین جراح
انواع نخهای جراحی
نخهای جراحی به دو دسته کلی نخهای قابل جذب (absorbable) و نخهای غیر قابل جذب (non-absorbable) تقسیم میشوند که هر کدام از این دستهبندیها نیز دارای دو نوع طبیعی و مصنوعی میباشند.
نخهای قابل جذب با توجه به نوع آنها بعد از مدتی تجزیه شده و درون بافتهای بدن جذب میشوند. همانطور که گفته شد این نخها از مواد طبیعی یا پلیمرهای مصنوعی ساخته میشوند. در تصویر زیر چارت نخهای جراحی مشخص شده است.
جهت آشنایی کلی با نخهای جراحی، در ادامه توضیحات مختصری از انواع نخهای جراحی داده شده است.
نخهای جراحی قابل جذب طبیعی (CATGUT)
این نوع نخها به سه دسته تقسیم میشوند:
- نخهای ساده یا پلین (PLAIN)
- کرومیک (CHROMIC)
- کلاژن (COLLAGEN)
1) نخهای ساده یا پلین
این نوع نخها از مواد کلاژنی که از زیر مخاط روده گوسفند یا بافت سروزی روده گاو بدست میآیند، تولید میشود. در فاصله بین ۷ تا ۱۴ روز قدرت کششی خود را از دست میدهند و شروع به جذب در بافتهای بدن میکنند و در فاصله ۷۰ روز بطور کامل جذب بدن میشوند. در مورد همه نخهای قابل جذب، هرچه قطر نخ افزایش یابد مدت زمان جذب نخ نیز افزایش مییابد. نخهای ساده بیشتر در سطوح کم عمق بدن و برای دوختن سطوح زیر جلدی استفاده میشوند. همچنین در جراحیهای زیبایی و پلاستیک نیز میتوان از این نوع نخهای برای دوختن پوست استفاده کرد.
۲) نخهای کرومیک
نخهای کرومیک در اصل همان نخهای ساده هستند که در نمک کرومیک قرار گرفتهاند و مدت زمان جدب آنها افزایش یافته است. معمولاً در فاصله بین ۱۴ تا ۲۸ روز قدرت کششی خود را از دست میدهند و در فاصله ۹۰ روز بطور کامل جذب بدن میشوند. از این نخها میتوان در نقاط عمیقتر بدن برای بستن سر رگها و دوختن عضلات استفاده کرد.
۳) نخهای کلاژن
این نوع نخها از فیبرهای کلاژن تاندون گاو تهیه میشوند و قابلیت انعطاف بالایی دارند و بیشتر در عملهای جراحی چشم کاربرد دارند.
نخهای جراحی قابل جذب مصنوعی
این نوع نخ ها، شامل نخهای ویکریل یا پلی گلاکتین میباشند. مدت زمان جذب این نوع از نخها حدود ۶۰ تا ۹۰ روز میباشد و پس از دو هفته حدود ۶۵٪ و پس از سه هفته حدود ۴۰٪ قدرت کششی خود را حفظ میکنند. این نوع نخها اصطکاک کمتری را با نسوج ایجاد میکنند و فرایند بخیه زنی با این نوع نخها راحتتر انجام میگیرد. همچنین این نوع نخها نسبت به نخهای کرومیک و ساده هم سایز خود قدرت استحکام بالاتری دارند و میتوان در سایزهای کوچکتر قدرت استحکام بیشتری را در موضع ایجاد کرد. از این نوع نخها میتوان در عملهای چشم و کلیه و برای بستن پوست استفاده کرد.
نخهای غیر قابل جذب در برابر تجزیه شدن مقاومت نشان میدهند و به هیچ وجه جدب بافتهای بدن نمیشوند. به همین دلیل بعد از کامل شدن فرایند ترمیم حتماً باید کشیده شود وگرنه باعث بروز مشکلات و حتی عفونت میشود. این نوع نخها نیز یا از مواد طیبیعی ساخته میشوند یا از پلیمرهای مصنوعی. در ادامه میتوانید انواع نخهای غیر قابل جذب را مشاهده نمایید.
نخهای جراحی غیر قابل جذب طبیعی
این نوع نخها شامل:
- نخهای سیلک خالص (Virgin Silk)
- سیلک روکش دار (Dermal Silk)
- پنبهای (Cotton)
- کتانی (Linen)
میباشند.
۱) نخهای سیلک
نخهای سیلک (ابریشمی) از مواد پروتئینی بنام فیبروئین ساخته شدهاند و علیرغم اینکه جزو نخهای غیرقابل جذب هستند ولی بعد از مدتی مقاومت کششی خود را از دست میدهند و معمولاً برای مواقعی که نیاز به کشش دائمی میباشد مورد استفاده قرار نمیگیرند. از این نوع نخها میتوان در انواع عملهای جراحی چشم، مغز و اعصاب، قلب و عروق استفاده کرد. خیس شدن این نخها باعث کاهش مقاوت کششی آنها میشود. نخهای سیلک خالص بصورت چند رشتهای میباشند و برای دوختن بافتهای نرم مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده عمده این نوع نخ در عملهای چشم میباشد. در نخهای سیلک روکش دار در اصل روکشی از سیلک به کمک ژلاتین و مواد پروتئینی تهیه میشود و روی رشتههای نخ قرار میگیرد. کشش این نوع نخها از نخهای سیلک خالص بیشتر است و همچنین کشیدن این نوع نخها نیز آسانتر میباشد. معمولاً از این نوع نخ بیشتر برای بخیه پوست استفاده میشود.
۲) نخهای پنبهای
این نوع نخها از فیبرهای سلولوزی طبیعی ساخته شده اند. با خیس کردن این نخها برعکس نخهای سیلک قدرت استحکام آنها افزایش مییابد (حدود ۱۰٪) و معمولاً قبل از شروع فرایند بخیه این نوع نخها را خیس میکنند. این نوع نخها بصورت تابیده شده و چند رشتهای ساخته میشوند.
۳) نخهای کتانی
نخهای کتانی در بین تمام نخهای غیر قابل جذب کمترین قدرت استحکام را دارند و بیشتر در جراحی دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع نخها از فیبر خام کتان و بصورت تابیده شده روی هم ساخته میشوند. همچنین به منظور انعطافپذیر شدن این نخها روکشهای مخصوصی روی آنها کشیده میشود تا راحتتر وارد بافت شوند.
توضیحات تکمیلی درباره نخهای جراحی
نخ نایلونی
نخهای جراحی جزو معروفترین نخهای جراحی هستند. مدت زمان ماندگاری کشش این نخ بسیار بالاست. نخهای نایلونی دارای کاربردهای مختلفی از جمله: پوست، تاندون و فاشیا هستند. بازه اندازه این نخ ۳ تا ۵/۱۱ است.
مزایای نخ بخیه نایلون
- ریسک کم عفونت
- ماندگاری کشش بالا
- التهاب کم بافت
معایب نخ بخیه نایلون
- هندل سخت
- بریدگی
- پیچ خوردن
- گره ضعیف
به طور کلی نخ بخیه نایلون یکی از بهترین نخها برای تاندونها و فیکس مش هرنیهاست. در مناطقی که به یک بخیه قوی و طولانی مدت (مثل فاشیای شکم) نیاز دارید، نخ جراحی نایلون بسیار عالیست. این مدل از نخهای جراحی در بستن فاشیای شکم بعد از سزارین اول کاربرد دارند. نوع لوپ این نخ نیز موجود است که قدرت آن دو برابر میشود. نخهای نایلونی بهترین نتیجه زیبایی را دارند به همین دلیل از این نخ در جراحیهای پلاستیک به طور گسترده استفاده میکنند. رنگ این مدل از نخها در ایران آبی بوده اما نوع خارجی آنها مشکلی رنگ است.
نخ ویکریل
نخ جراحی ویکریل امروزه جزو پراستفادهترین نخ بخیه است. مدت زمان کشش این نخ پس از گذر چند هفته تغییر میکند. به طور کلی مدت زمان ماندگاری کشش نخ ویکریل به شرح زیر است:
- مدت زمان ماندگاری کشش: ۲ هفته ۷۵ درصد
- مدت زمان ماندگاری کشش: ۳ هفته ۵۰ درصد
مدت زمان جذب نخ بخیه ویکریل
مدت زمان جذب این نخ توسط بدن سه ماه ( بین ۵۶ تا ۷۰ روز) است.
برخی از کاربرد نخ جراحی ویکریل
از این نخ معمولا در بسیاری از جراحیها استفاده میشود. در حقیقت این نخ به جز پوست در همه جای بدن قابل استفاده خواهد بود. نخ بخیه ویکریل در لیگاتور عروق، بستن فاشیا، زیرجلد، مخاط، عضلات و… کاربرد دارد.
ویژگیهای منحصر به فرد ویکریل
یکی از ویژگیهای نخ ویکریل، لایه خاصی (پلی گالاکتینی) است که آن را پوشانده است. به دلیل پلی گالاکتین این نخ به راحتی از بافت بدن عبور میکند.
مزایای استفاده از نخ ویکریل
- هندل راحت
- گره محکم
- گسترده کاربرد وسیع
معایب نخ ویکریل
نخ ویکریل معمولا دارای عیب خاصی نبوده و به بدن آسیب نمیرساند. اما در موادری باعث ایجاد نودولهای کوچک میشود.
به طور کلی و خلاصه:
برخلاف تصور بسیاری از نخ بخیه ویکریل میتوانید در بافتهای عفونی نیز استفاده کنید. این نخ ری اکشن بافتی کمی را در بدن نشان میدهد. لایههایی که این نخ را پوشش میدهند به او این قدرت را میدهند تا التهاب کمتری در بدن ایجاد کنند. روش جذب این نخها برخلاف نخهای قابل جذب طبیعی، به صورت هیدرولیز است. ویکریل به دو نوع ساده و پلاس تقسیمبندی میشود. نوع پلاس این نخ، آنتی باکتریال است. یکی از مشکلات این مدل از نخیههای بخیه تمایل آن به بیرون آمدن از زیرجلد به سطح پوست است.
PGA
نخهای بخیه PGA چند رشتهای شبیه به ویکریل هستند. تنها تفاوت آنها مواد تشکیلدهنده است. PGAها دارای سایزهای مختلفی هستند. اندازه آنها از ۲ تا ۶.۰ بوده که هریک کاربرد مشخصی دارد. مدت زمان ماندگاری کشش این نخ ۵۰ درصد تا روز ۲۵ بوده و مدت زمان جذب آن ۶۰ تا ۹۰ روز است.
کاربردهای نخ بخیه PGA
کاربرد این نخ همانند کاربرد نخ بخیه ویکریل است. معمولا از این نخ در جراحی پلاستیک، در لیگاتور عروق، بستن فاشیا، زیرجلد، مخاط، عضلات و… استفاده میکنند.
مزایای PGA
نخ بخیه PGA نیز دارای مزیتهای بسیار زیاد و منحصر به فردی است. برخی از مزیتهای آن عبارتند از:
- هندل راحت
- گذر از بافت
برخی از معایب نخ بخیه PGA
نخ جراحی PGA دارای کاربردهای بسیار زیادی است اما در برخی از جراحیها مانند مغز و قلب و عروق کاربردی ندارد. این موضوع تنها عیب این نخ محسوب میشود.
پلی دیاکسون (PDS)
نخ جراحی پلی دیاکسون (PDS) به نخ عفونتها و قلب کودکان معروف است. این نخ مونوفیلامان و قابل جذب بوده و پس از مدت زمان ۶ ماه توسط بدن جذب میگردد. این نخ بخیه، جزو نخهایی برای فاشیاهای عفونیست. هنگامی که این نخ را باز میکنید، شکلی شبیه به ویکریل دارد. به همین منظور برای تشخیص این نخ از ویکریل باید به جنسشان توجه کنید. ویکریل به نسبت نخ پلی دیاکسون (PDS) نرم و هندل کردن آن بسیار راحت است. شکل لوپ این نخ نیز موجود است. مدت زمان ماندگاری کشش این نخ برابر با ۴ هفته بوده و کشش بالایی دارد. نخ بخیه پلی دیاکسون در سایزها و رنگبندیهای مختلف تولید و به بازار عرضه میشود. نوع بیرنگ این مدل از نخها در برخی از شرکت تولید شده و در اختیار جراحان قرار میگیرد. رنگ جلد این محصول معمولا مشکی رنگ است.
کاربردهای نخ پلی دیاکسون (PDS)
- فاشیا
- عروق
- واژینال
- چشم
- در عملهای قلب و عروق کودکان کاربرد فراوانی دارد.
مزایای نخ
قدرت و حفظ کشش بالا از مزیت منحصر به فرد این نخ است. به همین دلیل کاربرد زیادی در جراحی قلب و عروق دارد.
معایب نخ
نخ پلی دیاکسون در کنار کاربردهای فراوانی که دارد تنها عیب آن گرههای ضعیف است.
نخ جراحی سیلک
نخ بخیه سیلک به نخ لیگیشن و فیکسیشن درن معروف است. این نخ دارای سایز و اندازههای مختلفیست که هریک به نسبت کارآیی خاص خود را دارند. به طور کلی گستره سایز این نخ بین ۵ تا ۷.۰ بوده و بدنه آن پوشیده شده با واکس است. مدت زمان جذب نخ سیلک دو سال به بالاست. این نخ در گذشته کاربرد بسیار زیادی داشته اما امروزه نخ ویکریل در حال جایگزین شدن آن است. یکی از دلایلی که باعث شده تا هنوز از این نخ استفاده کنند تنها بخاطر قیمت مناسب و مقرون به صرفه بودن آن است. نوع تای این نخ بدون سوزن بوده و چند رشته نخ را درون یک بسته قرار داده تا نخ سوزندار کمتری مصرف شود. جهت مارکر گذاشتن روی تومور، بخاطر قیمت مناسب و ارزان بودن از سیلک بهره میبرند.
نخ سیلک را در دسته غیرقابل جذبها طبقهبندی میکنند اما این نخ بعد از دو سال توسط بدن جذب خواهد شد. گره نخ سیلک در حالت خشک قویتر از نخ خیس خواهد بود.
کاربردهای نخ سیلک
نخ سیلک به دلیل قیمت مناسب و ارزانی که دارد، کاربردهای بسیاری دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- بستن عروق
- فیکس درنها
- بستن ساک هرنی
- بستن سروز روده بزرگ
مزایای استفاده از سیلک
برخی از مزایای منحصر به فرد نخ بخیه سیلک عبارتند از:
- قیمت مناسب و مقرون به صرفه
- هندل عالی
- حمایت خوب و گره محکم
پرولین
پرولین نخ اصلی آناستاموز عروق است. این نخ به رنگ آبی در بازار موجودست و کاربردهای بسیار زیادی دارد.
کاربردهای نخ بخیه پرولین
- آناستاموز عروق
- گرافت تاندونها
- بستن دورا
- ترمیم اعصاب
- نوع مش شده این نخ برای تریم هرنیها نیز کاربرد دارد.
مزایای نخ جراحی پرولین
- عدم افت کشش در طول زمان
- هندل راحت
- ری اکشن بسیار کم در بدن
معایب نخ پرولین
- کش آمدن نخ در حین فشار با دست
- گران بودن
- یک آلرژی نادر در بعضی افراد نسبت به این نخ دیده میشود.
گات کرومیک
گات کرومیک نوعی نخ جراحی قدیمی است که از پروتئین روده گاو و گوسفند (کت گات) تولیده شده و قابل جذب است. مدت زمان ماندگاری کشش این نخ در بدن ۱۰ تا ۱۴ روز بوده و مدت جذب آن برابر با ۷۰ تا ۹۰ روز است. امروزه از این نخ معمولا استفاده نمیکنند. مگر اینکه جراحان قدیمی هنوز طرفدار بهره از این نخ باشند. جهت بالا بردن قدرت کشش این نخ از نمک کروم استفاده میکنند. یکی از نخهای ایدهآل که احتمالا تا چند سال آینده جایگزین تمام و کمال این نخ میشود، نخ ویکریل است.
نوع کبدی این نخ با سوزنی مخصوص موجود و به بازار عرضه میشود. به منظور خشک نشدن این نخ باید آن را داخل الکل نگهداری کنید. توجه به این نکته مهم لازم است که نوع گلیسرین شده نخ گات کرومیک نیاز به نگهداری در الکل ندارد. تا زمانی که مطمئن نیستید که از این نخ استفاده میکنید یا خیر، آن را از بستهبندیاش خارج نکنید.
کاربردهای نخ گات کرومیک
- ختنه
- بخیه اسکروتوم
- مثانه
- مخاط دهان
- عضلات رکتوس در سزارین
- کنترا اندیکاسیون در قلب و عروق، مغز و اعصاب و نزدیک صفرا
مزایا و معایب نخ بخیه گات کرومیک
یکی از مزیتهای این نخ جراحی، قیمت مناسب و مقرون به صرفه بودن آن است. تنها عیب بزرگ نخ جراحی کات کرومیک ری اکشن فراوان در بدن است.
گات پلین
گات پلین نوعی نخ در دوران قدیم بوده که امروزه کاملا منسوخ شده است. این نخ مونوفیلامان و قابل جذب بوده و مدت زمان ماندگاری کشش آن بین ۵ تا ۷ روز و مدت زمان جذبش بین ۷۰ تا ۹۰ روز است. کاربرد این نخ در گذشته محدود بوده و تنها در زیر جلد از آن استفاده میشد. مزیت آن قیمت مناسب و جنس نرمش بود و تنها عیب آن عدم توان حفظ کشش نخ برای طولانی مدت بود.
مونوکریل
نخ بخیه مونوکریل نخ جدیدی برای پوست کودکان محسوب میشود. این نخ در دو رنگ آبی و بیرنگ در بازار موجود است. مدت زمان ماندگاری کشش نخ جراحی مونوکریل برابر با ۲۱ روز و مدت زمان جذب آن بین ۹۰ تا ۱۲۰ روز تخمین زده شده است. این نخ کاربردهای بسیاری زیادی دارد که در ادامه به آن پرداختهایم.
کاربردهای نخ جراحی مونوکریل
- پوست
- زیرجلد
- برای بستن پوست بچهها نخ خیلی عالی است.
- در عملهای ماموپلاستی برای دوختن بافت نرم این نخ مناسب و کاربردیست.
- در جراحی مغز و اعصاب، قلب و عروش و چشم کنترا اندیکاسیون دارد.
- جهت بخیه زبان، مونوکریل نخ مناسب کاربردی است.
مزایای و معایب نخ بخیه مونوکریل
- مزایا: ری اکشن خیلی کم، گذر از بافت راحت (مثل نایلون)
- معایب: برای افراد کهنسال و دارای سوتغذیه که در ترمیم زخم مشکل دارند، نخ مناسبی نیست.
رپید ویکریل
نخ جراحی رپید ویکریل، نخ جدید چند رشتهای پوست محسوب میشود. این نخ در سایزهای مختلف تولید و به بازار عرضه میشود. سایز این نخ بین ۱ تا ۸.۰ بوده و مدت زمان ماندگاری کشش آن ۱۴ روز و مدت زمان جذبش برابر با ۴۲ روز است. هندل راحت یکی از مزیتهای منحصر به فرد این نخ به حساب میآید. جذب خیلی سریع و مقاومت کم کشش تنها نقطه ضعف یا عیب نخ رپید ویکریل است.
برخی از کاربردهای نخ بخیه رپید ویکریل
- پوست
- زیرجلد
- بخیه دهان
- بخیه ملتحمه و اپیزیوتومی
اتی باند
یکی از نخهای قدرتمند جراحی، نخ اتی باند بوده که در سایزهای مختلف تولید و در اختیار جراحان قرار گرفته است. سایز این نخ بین ۵ تا ۷.۰ بوده که هریک از آنها کاربرد خاصی دارند. هندل راحت و مقاومت بسیار بالا از ویژگیها و مزیتهای این نخ است. واکنش التهابی متوسط تا شدید تنها نقطه ضعف یا عیب این مدل از نخهای جراحیست.
برخی از کاربردهای نخ جراحی اتی باند
- قلب و عروق
- ارتوپدی
- چشم و اعصاب
- این نخ جهت بستن روتاتورکاف بسیار عالی و فوقالعادهاست.
- برای سوچور دریچه مصنوعی قلب از این نخ بهره میگیرند.
- این نخ برای بستن کپسول مفصلی نیز یک نخ ایدهآل است.
مرسلین
نخ جراحی مرسلین نوعی نخ سبز رنگ معروف به سرکلاژ است. جنس این نخ، پلی استر بوده و مش آن نیز در بازار موجود است. این مدل نخ بخیه در سایزهای مختلفی از ۵ تا ۱۱.۰ تولید میشود که هریک از آنها کاربرد خاصی دارند.
کاربرد نخ بخیه مرسلین
- سرکلاژ
- قلب و عروق
- چشم
مزایای استفاده از نخ جراحی مرسلین
- ماندگاری طولانی مدت
- ری اکشن کم
- هندل راحت و آسان
معایب نخ مرسلین
- گران قیمت
- عدم وجود پوشش نخ
فایبروایر
فایبروایر یک نوع نخ ابداعی و ترکیبی و فوقالعاده قدرتمند ارتوپدیست. این نخ کاربردهای بسیار زیادی دارد که در ادامه آنها را بیان کردیم. قدرت بسیار عالی و مقاومت در برابر خراشیدگی و آسیب یکی از مزیتهای منحصر به فرد این نخ جراحی محسوب میشود. تنها عیب این نخ، قیمت گران آن است. از فایبروایر برای بار اول در ترمیم ACL آرتروسکوپیک استفاده شد.
کاربرد نخ جراحی فایبروایر
- ترمیم تاندون
- سوچوفیکسیشن
- ترمیم لابروم گلنوئید
- از پلی اتیلن در مرکز و پلی استر در اطراف و یک کاور کلاژن ساخته شده
- ترمیم روتاتور کاف و ترمیم آشیل
وایر
نخ جراحی وایر از جنس سیم بوده و برای بستن استرنوم کاربرد دارد. از مزیتهای منحصر به فرد این نخ بخیه میتوان به قدرت فوقالعاده آن اشاره نمود. این نخ دارای برخی معایب نظیر: درد زیرپوست و گره سخت است.
نخ جراحی کتان
نخ بخیه کتان به بند ناف معروف است. این نخ از جنس پنبه کتان بوده و کاربردهای زیادی دارد. از ویژگیهای این نخ میتوان به نرم بودن و گره قوی آن اشاره کرد. این نخ مشکلات نخهای طبیعی را دارد.
کاربرد نخ بخیه کتان
- بستن بند ناف
- مارک کردن عروق و اعصاب
چسب نواری بخیه
چسب نواری بخیه، به نوعی یک بخیه خانگی است. هنگامی که مشکلی در منزل برای شما پیش میآید، میتوانید از چسب نواری بخیه استفاده کنید. این چسب برای بخیهها و پارگیهای محدود روی پوست کاربردی هستند. کاربرد راحت و آسان این چسب باعث شده تا اکثر افراد بتوانند از آنها استفاده کنند. تنها عیب این محصول عدم مقاومت در برابر رطوبت و باز شدن چسب است.
چسب آبکی بخیه )فیبرین گلو(
چسب آبکی بخیه یکی از جدیدترین نوع مواد مورد استفاده در اتاق عمل است. پوست، دورا، ترمیم اعصاب از کاربردهای مهم این چسب هستند. کاربرد راحت و سریع از مزیت این چسب به شمار میآید و معایب آن قیمت بالا، آمادهسازی مشکل و احتمال بازشدگی است.
استپلرپوستی
برای برشهای بسیار وسیع روی پوست از استپلرپوستی استفاده میکنند. سرعت بالا در بستن زخم و همچنین مقاومت بالا از ویژگیهای این محصول است. اسکار و خارجسازی سخت از معایب استپلرپوستی هستند.
سوزنهای جراحی
تا به این جا با انواع نخهای بخیه به خوبی آشنا شدید. سوزنهای جراحی از دیگر ابزارهای جراحی محسوب میشوند که با وجود آنها نخهای بخیه کارایی خواهند داشت.
سوزنهای جراحی باید به قدر کافی تیز باشند تا بتوانند بدون کمترین مقاومت و به راحتی وارد بافت بدن و پوست شوند. این سوزنها باید به قدرت کافی مستحکم باشند تا حین انجام کار خم نشوند و همزمان به قدر کافی منعطف باشند تا قبل از شکستن خم شوند. سوزنهای جراحی باید قابل استریل و در برابر خوردگی مقاوم باشند تا میکروارگانیسمها روی آنها رشد نکنند.
ویژگیهای یک سوزن ایدهآل
- ساختهشدهازاستیلضدزنگباکیفیت
- باریکاماقوی
- استیبلدرهنگامگرفتنباسوزنگیر
- ردکردننخباکمترینترومابهبافت
شکل سوزنهای جراحی و کاربرد آنها
- کرو ½ (Curve): پوست )خیلی کم( ،لاپاراسکوپی
- مستقیم (Straight): پوست (معمولا برای دوختم روده (کرومیک صفر و ۰/۲ راند سوزن استریت) و برای دوختن پوست ( نایلون و سیلک ۰/۲ و ۰/۳ کاتینگ سوزن استریت) استفاده میشود.)
- کامپاند (Compound): چشم )سگمان جلو(
- ½ : حفره لگن، عضله ،پوست ،چشم، پریتوئن (برای دوختن بافتی که در نقاط عمیق قرار داشته و جای گردش دست جراح و سوزنگیر کم باشد استفاده میشود.)
- ¼ : چشم، میکروسرجری (برای دوختن بافتی که حالت برجستگی دارند مانند چشم، از آن استفاده میشود.)
- ۸/۳: بیشترین استفاده در همه بدن (برای دوختن بافتی که در نقاط سطحی قرار دارند استفاده میشود.)
- ۸/۵: قلب، دهان، تاندوها (معمولا در عملهایی که در دهان صورت می گیرد مورد استفاده قرار میشود.)
انواع سوزنهای نخهای جراحی
سوزنها همانند نخهای جراحی دارای اشکال مختلفی هستند که بر حسب عمل جراحی انتخاب و مصرف می گردند. برخی از انواع آنها عبارتند از:
سوزن تیپر پوینت راند ( Round Bodied)
یکی از سوزنهای جراحی که کاربردهای بسیار زیادی دارد سوزن تیپر پوینت راند است. کاربرد این سوزن عبارت است از:
- دورا
- فاشیا
- گوارش
- لاپاراسکوپی
- عضلات
- پلور
- ارولوژی
- عروق
- دریچه های قلب
سوزن بلانت (blunt point)
سوزن بلانت نوک آن کند و بدنهاش به گرد است. سوزن بلانت به بافت بدن آسیبی واد نمیکند و باعث پارگی هیچ یک از جوارح نمیشود به همین منظور برای ارگانهای داخلی مناسب است. معمولا برای دوختن بافت کبد استفاده می شود و به آن سوزن کبدی هم گفته می شود.
کاربردهای سوزن بلانت
- سرویکس
- روده
- کلیه
- کبد
- طحال
سوزن کاتینگ Conventonal cutting
این سوزن نسبت به سایر سوزنهای جراحی بسیار تیز بوده به همین دلیل میتواند در مواردی به بافت داخلی آسیب بزند و باعث پارگی بافت شود. بدنه آن نیز باعث شده تا از بافتهای بدن به راحتی عبور کند. نکته قابل توجه این است که بدنه آن نیز میتواند باعث پارگی شود. این نخ در پوست و استرنوم کاربرد دارد.
سوزن ریورس کاتینگ Reverse cutting
سوزن ریورس کاتینگ خیلی تیز بوده و ممکن است در بافتهای داخلی پارگی ایجاد کند. البته تیزی آن به حد ریورس کاتینگ نیست. تنها بین سوزن ریورس کاتینگ و کاتینگ سطح داخلی آن است. بدنه این سوزن نیز برای عبور از بافت و عبور دادن نخ نسبت به سوزن کاتینگ رایج تغییر کرده است. معمولا از این نوع سوزن برای نسوجسخت که نیاز به تیزی بیش از حد سوزن باشد مانند بافتهای ماهیچه و پوست استفاده می شود
کاربرد سوزن ریورس کاتینگ
- فاشیا
- لیگامان
- حفرهبینی
- پوست
- شیت تاندون
سوزن تیپر کات Taper cutting
این سوزن ترکیبی از کات و راند است. نوک سوزن تیپر کات سوزن کات اما بدنه آن راند است. از این سوزن بیشتر برای جراحی قلب استفاده میکنند.
کاربردهای تیپر کات Teper cutting
- برونش
- فاشیا
- لیگامان
- حنجره
- تراشه
- رحم
- عروق اسکلروتیک
- دریچههای قلب
سوزن اسپچولا (Spatulated Point)
نوک سوزن اسپچولا شبیه به شمشیر است. کنارههای این سوزن تیز بوده و کیفیت بسیار بالایی دارد. کاربرد این سوزن محدود است و تنها در جراحی چشم و میکروسرجری کاربرد دارد. معمولا سوزن اسپاچولا بیشتر در عملهای چشم پزشکی که بافن بیشتری را گرفته و کمتر خونریزی می دهد مورد استفاده قرار می گیرد.
کشورها و تولید کنندههای نخ جراحی
نخهای جراحی تنوع بسیار زیادی از نظر جنس، سایز، رنگ، نوع و… دارند. شرکتها و برندهای بسیار زیادی در جهان موجود هستند که انواع نخها را با نامگذاری مخصوص خود تولید و عرضه میکنند. در ادامه برخی از معروفترین شرکتها و برندهای تولید کننده نخهای جراحی را مشاهده میکنید.
تولید کنندههای نخ جراحی در کشور آمریکا (نخهای جراحی ساخت آمریکا)
۱- شرکت اتیکون آمریکا (Ethicon-Johnson & Johnson) | بازدید سایت رسمی شرکت
۲- شرکت کلسوت آمریکا (Kollsut) | بازدید سایت رسمی شرکت
۳- برند لوک آمریکا (Look) | بازدید سایت رسمی شرکت
تولید کنندههای نخ جراحی در کشور آلمان (نخهای جراحی ساخت آلمان):
۱- شرکت بیبران آلمان (B Braun) | بازدید سایت رسمی شرکت
۲- شرکت لینکس آلمان (Linx) | بازدید سایت رسمی شرکت
تولید کنندههای نخ جراحی در کشور ایران (نخهای جراحی ساخت ایران):
۱- شرکت سوپامدیکال (Supamedical) | بازدید سایت رسمی شرکت
۲- برند سوچرز (Sutures) | بازدید سایت رسمی شرکت
تولید کنندههای نخ جراحی در کشور بلژیک (نخهای جراحی ساخت بلژیک):
۱- شرکت SMI| بازدید سایت رسمی شرکت